એકાદશા શ્રાદ્ધ
એકાદશા – (અગિયારમું) અગીયારમા ના શ્રાદ્ધ ને દેવ સોડશી શ્રાદ્ધ કહે વામાં આવે છે અકોદીષ્ટ શ્રાદ્ધ ઍટલે એક ને ઉદેશી થતું પિંડદાન આ શ્રાદ્ધ મા કુલ ૧૬પિંડ દેવ ના અને ૧મોટો આદ્ય પિંડ અને ૧૫/૧૬ અને બીજા માસિક પિંડદાન નું આ શ્રાદ્ધ છે અધિક માસ આવે તો માસિક ના ૧૬ પિંડ મૂકવા પડે છે .
એકાદશા – (અગિયારમું) અગીયારમા ના શ્રાદ્ધ ને દેવ સોડશી શ્રાદ્ધ કહે વામાં આવે છે અકોદીષ્ટ શ્રાદ્ધ ઍટલે એક ને ઉદેશી થતું પિંડદાન આ શ્રાદ્ધ મા કુલ ૧૬પિંડ દેવ ના અને ૧મોટો આદ્ય પિંડ અને ૧૫/૧૬ અને બીજા માસિક પિંડદાન નું આ શ્રાદ્ધ છે અધિક માસ આવે તો માસિક ના ૧૬ પિંડ મૂકવા પડે છે .
એકાદશાહ શ્રાદ્ધના 11માં દિવસે સત્યેશની આઠ પટરાણી ઓ સાથે શાલિગ્રામની પૂજા કરો. સત્યેશ પૂજા શ્રાદ્ધ કરનારના તમામ પાપોનું પ્રાયશ્ચિત કરવા માટે કરવામાં આવે છે. તે પછી હેમાદ્રિને સાંભળો - આપણે જન્મથી અત્યાર સુધી પુણ્ય અને પાપ તરીકે કરેલા કાર્યોનો અનુભવ કરવો, જેમાં ભગવાન બ્રહ્માની ઉત્પત્તિથી લઈને વર્ણોના ધર્મો સુધીનું વર્ણન છે. ચાર મહાપાપ: બ્રહ્માની હત્યા કરવી, દારૂ પીવો, સોનાની ચોરી કરવી, વ્યભિચાર કરવો. દશાવિધિ સ્નાનઃ ગૌમૂત્ર, ગોમય, ગોરજ, મૃણાક, ભસ્મ, કુશ જળ, પંચામૃત, ઘી, સર્વૌષધિ, સોનાના તીર્થોના જળ આ બધી વસ્તુઓ સાથે સ્નાન કરો. પાંચ બ્રાહ્મણોને પંચસૂક્તનો પાઠ કરાવો. ભગવાનના તમામ નામનો જાપ કરતી વખતે વિષ્ણુ તર્પણ કરો. પ્રાયશ્ચિત ગૃહ: મૃતકના આત્માની તમામ ક્રિયાઓમાં થતી ભૂલોના નિવારણ માટે પ્રાયશ્ચિત ગૃહનો કાયદો છે. શાસ્ત્રોક્ત પુરાવા સાથે હવન કર્યા પછી સ્નાન કરો. પંચ દેવતાઓની સ્થાપના અને પૂજા: બ્રહ્મા, વિષ્ણુ, મહેશ, યમ, તત્પુરુષ આ દેવોની પૂજા કરો. 16 મધ્યશોદશીનું પિંડ દાન પ્રથમ વિષ્ણુ દ્વિતીય શિવ તૃતીય પરિવાર યમ સોમરાજ પંચમ હવ્યવાહન ષષ્ઠ કાવ્યવાહ સાતમું કાલ અષ્ટમ રુદ્ર નવમો પુરુષ દશમ ફેન્ટમ એકાદશ વિષ્ણુ પ્રથમ બ્રહ્મા દ્વિતીય વિષ્ણુ તૃતીય મહેશ યમ પંચમ તત્પુરુષ નોંધ- આ બધી જ જનમેદનીથી કરવામાં આવી છે. દાન સામગ્રી: સોનું, કપડાં, ચાંદી, ગોળ, ઘી, મીઠું, લોખંડ, તલ, અનાજ, ભેંસ, પંખો, જમીન, ગાય, સોનાથી શણગારેલી ઘંટડી. વૃષોતસર્ગ વિના શ્રાદ્ધ પૂર્ણ થતું નથી. ઉત્તર-પૂર્વ ખૂણામાં રુદ્રની સ્થાપના કરો, જેમાં રુદ્રાદિ દેવતાઓનું આહ્વાન કરવામાં આવે છે. જવ, ડાંગર, તલ, મકાઈ, મૂંગ, ચણા, સવાણા વગેરે સાત ધાન્ય પર સ્થાપના કરવી જોઈએ. પ્રેત માતૃકા સ્થાપિત કરો. ત્યારબાદ વૃષોતસર્ગ પહેલા અગ્નિ વગેરે દેવતાઓને અગ્નિ અર્પણ કરો. જો વાછરડું કે વાછરડું મળે તો શિવ પાર્વતીનું આહ્વાન કરવું અને પદ્ય, અઘર્ય વગેરેથી પૂજા કરવી. ત્યારબાદ વૃષભ અને ગાયનું દાન કરવાનો સંકલ્પ કરો. લગ્નની સજાવટનું દાન કરો. એકાદશાહનો વૃષોત્સાગ એ રોજિંદી પ્રથા છે. વૃષોત કર્યા પછી, વૃક્ષને આશ્રયસ્થાન, ગૌશાળા, તીર્થસ્થાન, નિર્જન સ્થળ અથવા નિર્જન જંગલમાં છોડી દો. શિવ મહિમાન સ્તોત્રનો પાઠ પણ કરાવો. વૃષોતસર્ગ એટલા માટે કરવામાં આવે છે જેથી આધ્યાત્મિક આત્માઓની અપૂર્ણ ઇચ્છાઓ પૂર્ણ થાય. આદ્ય શ્રાદ્ધ: આદ્ય શ્રાદ્ધની દાન વસ્તુઓમાં છત્રી, કમંડળ, થાળી, વાટકો, કાચ, ચમચી, પલંગનો સમાવેશ થાય છે. દાનના પ્રકારઃ શયન, ગાય, ઘર, આસન, દાસી, ઘોડો, રથ, હાથી, ભેંસ, જમીન, તલ, સોનું, તાંબુલ, શસ્ત્ર. તલ અને ઘીનું વાસણ. સ્ત્રીના મૃત્યુ પર નીચેની વસ્તુઓનું દાન કરવું જોઈએ. અનાજ, પાણીની સાદડી, ચંદન, કમંડળ, છત્રી, કાપડ, લાકડું, લોખંડનો સળિયો, દીવો, ભોંય, પાન, ચંદન, ફૂલ, સાડી. એક વર્ષ સુધી નીચેની વસ્તુઓનું નિયમિત દાન કરવું જોઈએ. અન્ના કુંભ દીપ લોનધેનુ. પૈસાની ગેરહાજરીમાં, તમે નિષ્ક્રિય સામગ્રીનું દાન પણ કરી શકો છો. ષોડશસિક શ્રાદ્ધ મૃત શરીરની શુદ્ધિ માટે પ્રથમ શ્રાદ્ધ વખતે અડદનું પીંડ દાન કરવું જોઈએ. આદિ શ્રાદ્ધથી સમગ્ર શ્રાદ્ધ માત્ર મૃત આત્માને જ મળે છે. બીજા શ્રાદ્ધથી અન્ય રાક્ષસો આ ક્રિયા કરી શકતા નથી. વ્યર્થ બનીને ગોત્ર નામ બોલીને કરો. પ્રથમ અમાસિક શ્રાદ્ધ નિમિત્ત દ્વિતીય દ્વિપક્ષીય માસિક "ત્રીજું ત્રિપુટી માસિક" ચોથું ત્રીજું માસિક "પાંચમું ચોથું માસિક" છઠ્ઠું પાંચમું માસિક "સાતમું શ્રાદ્ધ નિમિત્ત" આઠમું શ્રાદ્ધમાસિક "નવમું સાતમું માસિક" દસમું આઠમું માસિક "દસમું અગિયારમું માસિક" ત્રયોદશ અગિયારમું માસિક, ‘ચતુર્દશ બારમું માસિક’, ‘પંચદશ અનબ્દિક માસિક’ ષોડશમાસિકમાં પણ આમાં પ્રથમ આદ્ય શ્રાદ્ધનો સમાવેશ થાય છે. દાનનો સંકલ્પ કરીને નીચેની વસ્તુઓનું દાન કરો. વીજા (પંખો), લાકડું, છત્રી, ચોખા, અરીસો, મુગટ, દહીં, સોપારી, અગર ચંદન, કેસર, કપૂર, સોનું, ઘી, ઘડા (ઘીથી ભરેલું), કસ્તુરી વગેરે. જો તમે દાન આપી શકતા નથી, તો તુલસીનું પાન રાખો અને જરૂરી રકમ બ્રાહ્મણને આપો. તેનાથી કર્મ પૂર્ણ થાય છે. જો અધિક મહિનો વધુ હોય તો 16 પિંડ રાખવામાં આવે છે, નહીં તો 15 પિંડ રાખવાનો કાયદો છે. આ શ્રાદ્ધ દર મહિને એક પિંડ રાખીને કરવાનું હોય છે પરંતુ 16 મહિનાનું પિંડદાન એકાદશાહ માટે એક સાથે રાખવાથી થાય છે. આ મૃત આત્માની આગળની યાત્રાને સરળ બનાવે છે.
ચાંદોદ નર્મદા તીર્થ